Duurzame communicatie: we vinden er van alles van en schrijven er veel over. Toch blijft vaak onduidelijk wát we er precies mee bedoelen. Daarom is het tijd om ‘de kwestie duurzaamheid’ op te helderen. Waar hebben we het over als we over ‘duurzame communicatie’ spreken?
Klassieke communicatie
“Kun je niet-communiceren?”
Het was een van de eerste vragen die ik als student communicatie moest beantwoorden. Het antwoord was (en is) ‘nee’. Je communiceert altijd, of dat nu verbaal (wat je zegt), paraverbaal (hoe je het zegt) of non-verbaal (zonder woorden) is, en zowel bewust als onbewust.
Ga maar na: als je slaapt, laat je weten dat je aan het uitrusten bent en dus niet kan, wil of zal reageren. Of als een student tijdens een college niet oplet en op zijn telefoon aan het appen is. Hij communiceert dan (onbewust) dat de les niet zijn interesse of aandacht heeft.
Communicatie voor organisaties
Voor organisaties is dit niet anders. Door klanten met ‘u’ of ‘je’ aan te spreken of door extra garantie te bieden geef je een specifieke boodschap af. En ook met specifieke kleuren in je logo en op je website beïnvloed je de communicatie.
Maar soms gaat het ook onbewust: door een vraag of opdracht langer te laten liggen, afspraken (niet) na te komen, enthousiast te reageren of net dat stapje extra te zetten voor een klant.
De vraag is dan ook vooral wát je wilt communiceren. Zonder inhoud heb je namelijk geen bewust contact (of niet het gewenste contact). Een tweede vraag is vervolgens ‘hoe je wilt communiceren’, dus wanneer, in welke vorm en via welk medium.
En een mogelijk antwoord op beide vragen is: duurzame communicatie.
Duurzame communicatie
Duurzame communicatie is eigenlijk een verzamelterm, net als het woord duurzaamheid zelf. Het gaat niet alleen over wát je zegt, maar vooral ook over hoe en met welk doel.
Dat maakt duurzame communicatie heel iets anders dan ‘communiceren over duurzaamheid’. En, nee het betekent ook niet dat je alle folders drukt op houtvrij papier.
Duurzaam communiceren bestaat uiteindelijk uit drie elementen, waarbij een combinatie van de drie het beste resultaat oplevert:
- Communicatie over duurzaamheid
- Communicatie gericht op duurzame (klant)relaties
- Communicatie op een duurzame manier
1. Communicatie over duurzaamheid
Steeds meer bedrijven ondernemen maatschappelijk verantwoord, proberen hun proces te verduurzamen of zijn op een andere manier bezig met duurzame ontwikkelingen. Uiteraard wil je dat je klanten, medewerkers en partners hiervan op de hoogte zijn.
Dat kan door je duurzame boodschap te communiceren. Of het nu een merk, product, dienst of ambitie is. Maak je daarbij niet schuldig aan greenwashing, “je groener of maatschappelijk verantwoorder voordoen dan je als bedrijf of organisatie daadwerkelijk bent”. Klanten hebben dit door, en het is aan de klant zelf om te ontdekken of je een duurzame organisatie bent.
De boodschap moet dus kloppen, oprecht, eerlijk en transparant zijn. Allereerst dien je daarom te achterhalen wat die boodschap of dat doel is. Bijvoorbeeld door te kijken naar de missie, visie of kernwaarden van de organisatie. De boodschap moet in het DNA en de ziel van je bedrijf zitten.
Pas als de identiteit en doelen van de organisatie duidelijk zijn, kun je daarover gaan communiceren. En dan natuurlijk het liefst op een duurzame manier en gericht op duurzame relaties.
2. Communicatie gericht op duurzame (klant)relaties
Naast communiceren over duurzaamheid is het ook belangrijk om de communicatie zélf duurzaam te maken. Dat betekent dat je je richt op eerlijkheid, transparantie en geloofwaardigheid, met als doel duurzame relaties opbouwen met klanten, medewerkers en andere partners.
Een duurzame relatie opbouwen en bijhouden kost bovendien minder (in tijd, geld en middelen) en levert meer op. Daarmee is het waardevoller dan elke keer een nieuwe, kortdurende relatie opbouwen.
Dat kan onder andere door niet alleen te zenden (zoals in de traditionele marketing) en in te zetten op snel, eenmalig resultaat (omzet of winst), maar door interactie op te zoeken. Geef anderen de ruimte om hun verhaal te vertellen, en reageer daar zelf weer op. Zo versterk je de relatie, wek je sympathie op en bouw je als organisatie een band op met de samenleving.
Doe je dit goed, dan heeft het effect op de drie P’s (people, planet en profit). En daarmee draag je dus bij aan een mooiere, duurzame toekomst.
3. Communicatie op een duurzame manier
Communiceren op een duurzame manier ten slotte gaat over twee dingen: hoe je de boodschap verpakt en waar(mee) je de boodschap communiceert.
Allereerst gaat het om hoe je de boodschap verpakt. Duurzaam communiceren is transparant, eerlijk en volledig communiceren. Je vertelt wat je allemaal doet in plaats van dat je laat zien hóé goed je bent. Dat laatste is aan de ontvanger van de boodschap om te concluderen, op basis van jouw verhaal.
Communiceren op een duurzame manier betekent daarnaast gericht en daarmee effectief en efficiënt communiceren. Door een goed beeld te hebben van de groep die je wilt bereiken, kun je gerichte middelen inzetten. Dat voorkomt verspilling van materiaal of geld omdat je kleinere aantallen kunt inkopen of afdrukken en maakt je communicatie dus effectiever en efficiënter. En op die manier krijgt het woord ‘duurzaam’ met zijn ‘prijzige imago’ zelfs een voordelige wending!
En natuurlijk kies je daarbij voor het duurzaamste alternatief. Blijkt inderdaad dat drukwerk de beste manier is om een bepaalde boodschap bij je doelgroep te krijgen, dan kies je voor houtvrij papier (of papier van verantwoorde herkomst). Met andere woorden, je maakt gebruik van duurzame materialen en technieken.
Duurzame communicatie heeft is de toekomst
Willen we volgende generaties niet opzadelen met de gevolgen van ons handelen en onze levensstijl, dan zullen we actie moeten ondernemen en anders moeten gaan leven. De meeste mensen zijn het daar wel over eens. Dat we met meer zorg voor de toekomst moeten handelen geldt niet alleen voor mensen, maar ook voor organisaties.
Uiteindelijk wordt duurzaam de norm in plaats van de uitzondering, eenvoudig en aantrekkelijk. En dat geldt ook voor duurzame communicatie.
Ook voor organisaties is duurzame communicatie de toekomst. Je kunt je er namelijk mee onderscheiden van de concurrenten. Bovendien is duurzaamheid voor consumenten een steeds belangrijker in het keuzeproces. Door je duurzame boodschap goed te communiceren, kun je potentiële klanten dus over de streep trekken. Tot slot verbetert het je bedrijfsimago.
Om dit alles te bereiken dien je echter wel rekening te houden met ‘de regels van duurzame communicatie’. Wil je hier meer over weten, neem dan vooral contact op. Ik vertel je er graag meer over!
Ook in 5 stappen zichtbaar duurzaam ondernemen?
Duurzaam ondernemen doe je niet ‘zomaar’. Wil je het volhouden, dan moet je er serieus werk van maken. Én het laten zien!
Het gratis 5-stappenplan helpt je om blijvend en zichtbaar duurzaam te ondernemen. Zo zorg je met blijvend verantwoord ondernemen voor een toekomstbestendig bedrijf, met respect voor mens, dier en milieu.