Als zelfstandige bepaal je zelf je werktijden. Maar dat gaat lang niet altijd goed. Hoe kun je als zzp’er zorgen voor duurzame werktijden, die goed zijn voor je jou, je bedrijf én de wereld?
Kampeerlol
Vorige week stonden we vier dagen op de camping. Luxe kamperen bij de boerin en haar paardenpension. Hartstikke leuk, maar compleet verregend. En de kinderen gaven niets om de pony’s. Meer kramperen dan kamperen dus, zoals je hier ook kunt lezen.
Maar dat is niet waar ik naartoe wil. Dit artikel gaat namelijk over duurzame werktijden van een zelfstandig ondernemer.
Openingstijden van een zzp’er
In mijn tas had ik naast kleding, een tandenborstel en een handdoek namelijk ook mijn werk bij me. In de vorm van een laptop en mijn telefoon, zodat ik ‘als de kinderen slapen’ nog even wat werk kon afronden.
Een discussie op Instagram over ‘de openingstijden’ die je communiceert zette mij nog verder aan het denken. Zeker omdat de zomervakantie eraan zit te komen. Lekker op de camping of het terras. Maar met of zonder je werk?
Daarom in dit artikel meer over ‘duurzaam ondernemen’ in de vorm van werktijden en balans. En 8 tips voor betere werktijden!
Duurzaam ondernemen
Als duurzaam ondernemer wil ik ‘een baan in balans’. Met aandacht voor de aarde, maar ook voor mijzelf. En ik doe mezelf te kort als ik elke avond, in het weekend en tijdens mijn vakantie alsnog werk. Dan raakt de balans zoek, en dat is slecht voor je gezondheid (mentaal én fysiek).
Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor balans tussen je werk en privéleven. Leuk in loondienst, maar hoe doe je dat als zelfstandig ondernemer? Zelfstandigen geven zelf immers aan op zoek te zijn naar ‘eigen werktijden’, zo publiceerde het cbs in 2013.
24/7 ondernemen
Die eigen werktijden blijken vaak ‘erg ruim’ te zijn. Ze zeggen niet voor niets dat je 24/7 ondernemer bent. Dat klopt, maar vader ben je ook 24/7. Cassière ook. Net als huizenbezitter, buurvrouw, baas van je konijn en fan van het Nederlands (vrouwen)elftal.
Maar ben je daar ook 24/7 bewust van en mee bezig? Ik denk het niet. Waarom dan wel van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat met je eigen bedrijf? Het is niet productief, slecht voor je privéleven en schadelijk voor je gezondheid.
Tips voor betere (en duurzame) werktijden als zelfstandige
Daarom ben ik op zoek gegaan naar een manier om een betere balans te krijgen tussen werken en vrij zijn, tussen werktijd en vrije tijd. Met 8 handige tips als gevolg:
Tip 1: communiceer werk- of openingstijden…
Als zelfstandige ben je gepassioneerd over je vak en ga je voor klanten door het vuur. Ook als dat vuur ‘buiten de reguliere werktijden’ brandt. Toch is dat lang niet altijd nodig en verwachten klanten dat vaak ook niet.
Mits je duidelijk je werk- of openingstijden communiceert, bijvoorbeeld via je website, handtekening of Google Mijn Bedrijf. Zo weten klanten wanneer ze een antwoord van jou kunnen verwachten. Het is een concreet voorbeeld van verwachtingsmanagement.
Gangbare werktijden
Natuurlijk is het fijn om je eigen werktijden in te delen. Sterker nog, die flexibiliteit is een van de redenen geweest voor mij om als zelfstandige aan de slag te gaan. Toch is het in de praktijk minder mooi dan het in theorie lijkt.
Je kunt zelf namelijk wel het fijnste werken midden in de nacht, maar voor jouw klanten begint de werkdag gewoon om 9 uur ‘s ochtend. Als je je daar vervolgens aan aanpast, worden je werkdagen alsnog erg lang. Pas je werktijden dus zo veel mogelijk aan die van ‘je werkomgeving’ aan.
Tip 2: …en houd je daar ook zelf aan
Je kunt de werktijden ook als stok achter de deur voor jezelf gebruiken. Ben je open in het weekend? ‘s Avonds? Als de kinderen thuis zijn? Nee? Dan moet je je werktijd op die momenten misschien ook zo veel mogelijk beperken.
Natuurlijk lukt dat niet altijd, maar er is een verschil tussen ‘regel en uitzondering’. Even snel een mailtje, die ene klant bellen of de administratie bijwerken kan best. Aan de andere kant: ‘even’ wordt snel gewoonte. Kijk er dus echt mee uit.
Tip 3: Blokkeer je agenda
Een andere goede tip die ik tegenkwam is je vrije uren blokkeren in je agenda. Als zo’n blokkade ‘zichtbaar’ is, ben je namelijk eerder geneigd je hier ook aan te houden. Doe je dit niet, dan wordt het al snel “eigenlijk zou ik vanavond vrij zijn” of “toch nog even snel die mail versturen”.
Andersom werkt het overigens net zo: ga onder werktijd geen afspraken maken om de auto naar de garage te brengen, boodschappen te doen of te lunchen met die schoolvriend. Tenzij het je pauze is. Of het een zakelijke lunch.
Tip 4: Ga (zakelijk) offline
De valkuil van veel zelfstandigen (ook van mij) is dat we continu bereikbaar zijn. Mail op je telefoon, pushberichten van LinkedIn, appjes van klanten. Voor je het weet ben je dan toch weer aan het werk terwijl je in de speeltuin staat, op de camping, in de rij bij de supermarkt of voor de spiegel tijdens het tandenpoetsen.
Daarom kan het fijn zijn om (zakelijk) offline te gaan. Apps verwijderen (of blokkeren), je telefoon op vliegtuigstand en je laptop helemaal uit (bespaart nog energie ook!). Dat is in het begin eng, maar de wereld vergaat echt niet in die twee uur. En je onderneming ook niet, heus, geloof me.
Tip 5: Plan vooruit
Mijn grote valkuil: ik kan niet plannen en heb geen discipline. Daar schreef ik eerder ook al eens over. Dat zie ik wekelijks terug, als ik weer op zondagavond artikelen moet schrijven of tussendoor de financiën bijwerk.
Ik ondervind dus aan den lijve dat plannen werkt: kijk in je agenda 10 dagen vooruit en maak op basis daarvan een dag-, week- of zelfs maandplanning. Zelf doe ik dat met Google Tasks, ideaal! (note to self: nog een keer een artikel over schrijven ;-))
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Zweten in de Vogezen
Ik kan er niks van, en toch ga ik het wéér proberen deze zomer: vooruit werken. Veel opdrachten lopen gewoon door in de zomermaanden en door te plannen voorkom ik dat ik in de Vogezen met mijn laptop op schoot zit te balen.
Lastig is dat wel, want het betekent dat ik in de dagen (of weken) voor mijn vakantie juist extra hard moet werken. Er is namelijk niemand die mijn honneurs waarneemt. Of het gaat lukken? Ik vrees het. Dus de laptop pak ik toch maar in.
Tip 6: zoek een werkplek
Een gescheiden werk- en privéomgeving zorgen ervoor dat je meer focus aan kunt brengen. Niet de vaatwasser uitruimen terwijl de facturen wachten, stofzuigen in plaats mails beantwoorden en de bloemetjes buiten zetten als je eigenlijk je administratie op orde moet brengen.
Die werkplek kan best aan huis zijn, maar maak er dan een fysiek gescheiden ruimte van met een deur. Al is een kantoor buiten de deur misschien nóg beter (kan je fijn naartoe lopen, nog gezond ook).
Tip 7: Zoek een passie
Ik merk dat ik ‘op de achtergrond’ altijd aan het werk ben, maar dat is vooral op de momenten dat je wacht, je verveelt of ‘gewoon wat denkt’. Ben ik fanatiek aan het mountainbiken, eten (je kunt maar een passie hebben…), muziek luisteren of tuinieren, dan ben ik niet bezig met mijn werk en ontspan ik. Met andere woorden: zoek een passie.
En als je werk je passie is, zoals bij mij? Dan loop je het risico een workaholic te worden (genoemd). Dat is ook een risico waar je iets mee moet doen (zie ook de volgende tip). Het is dan in ieder geval verstandig om nóg een passie te zoeken, of afleiding waarin je compleet kunt opgaan.
Tip 8: Luister naar je omgeving
Zegt je partner, een vriend(in) of je klant dat je een workaholic bent? Luister dan, neem het serieus en doe er iets mee. Waarschijnlijk is je werk-privébalans zoek (of kennen ze je niet goed genoeg).
Houd in dat geval eens een week een ‘urenregistratie’ bij: wanneer ben je aan het werk (of bereikbaar), en wanneer niet? Zie je de balans, of is overwerken gewoonte geworden?
Tip 9: Besteed uit
Wat zijn de taken waar je de meeste tijd aan kwijt bent? Meestal de dingen waar je weinig zin in hebt of waar je niet goed in bent omdat het je vak niet is. Durf in die gevallen ‘uit te besteden’. Het levert je onderaan de streep doorgaans meer op dan het kost.
Een voorbeeld is de belastingaangifte. Een accountant kost weliswaar geld, maar zelf doen kost jou veel tijd (en tijd is geld, toch?). Daarbij levert een accountant je een hoop extra tijd op, die je kunt besteden aan andere werkzaamheden. Of ontspanning (weer die work-life balance).
En, werkt het?
Mwoah. Ik werk officieel niet op donderdag, maar uiteindelijk wel als mijn dochtertje ‘s middags slaapt. In het weekend ben ik doorgaans vrij, behalve als ik weer eens slecht heb gepland. En ook ‘s avonds is mijn winkel dicht, maar mijn laptop niet. En de belastingaangifte doe ik ook nog gewoon zelf.
Ik heb dus nog een hoop te leren, maar ik doe mijn best. Ik ben namelijk bewust van de nadelige consequenties van een slechte balans tussen werk en privé. Nu hoef ik er alleen nog naar te handelen.
Ook in 5 stappen zichtbaar duurzaam ondernemen?
Duurzaam ondernemen doe je niet ‘zomaar’. Wil je het volhouden, dan moet je er serieus werk van maken. Én het laten zien!
Het gratis 5-stappenplan helpt je om blijvend en zichtbaar duurzaam te ondernemen. Zo zorg je met blijvend verantwoord ondernemen voor een toekomstbestendig bedrijf, met respect voor mens, dier en milieu.
